Maura Laarman
Vandaag, 20:21 • 4 minuten leestijd
Het percentage peuters dat volledig is ingeënt tegen besmettelijke ziekten, blijft in Zuid-Limburg dalen.
Van 81,8 procent van de tweejarigen is bekend dat ze volledig zijn ingeënt via het Rijksvaccinatieprogramma. Dat percentage ligt ruim 3 procent lager dan vorig jaar, blijkt uit een rapport van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Vaccinatiegraad
Gezondheidsdiensten streven naar een vaccinatiegraad van minimaal 90 procent. Dit is nodig om de gehele bevolking goed te kunnen beschermen tegen besmettelijke ziektes. In de jaren voor de coronapandemie werd deze drempel jaarlijks wel gehaald in Nederland, maar sinds 2022 is een daling zichtbaar. Landelijk lijkt de vaccinatiegraad zich inmiddels te stabiliseren, op ruim 83 procent. In Noord-Limburg is dit jaar zelfs een lichte stijging zichtbaar: daar is ruim 86,5 procent van de peuters volledig ingeënt. Maar in Zuid-Limburg blijft dit aantal achter.
Welke vaccinaties krijgt een kind?
- DKTP vaccinatie: tegen difterie, kinkhoest, tetanus, polio
- Pneumokokken: tegen pneumokokkenbacteriën
- BMR-vaccinatie: tegen bof, mazelen en rode hond
- Meningokokken ACWY: tegen hersenvliegontsteking
- Rota-vaccinatie: tegen rotavirusinfectie en diarree (sinds 2024)
Tijdens de zwangerschap kan de moeder zich ook vaccineren (met 22 weken) om de baby vanaf de geboorte te beschermen tegen kinkhoest
Zorgelijke ontwikkeling
De GGD Zuid Limburg maakt zich zorgen over deze ontwikkeling. "Hierdoor neemt het risico op uitbraak van vermijdbare infectieziekten toe, met een kans op blijvende restschade of soms sterfgevallen", laat de GGD in een reactie weten. Het gaat bijvoorbeeld om ziekten als mazelen en kinkhoest.
Prikangst en desinformatie
Er zijn verschillende redenen waarom mensen besluiten hun kind niet te vaccineren. "Door het succes van het rijksvaccinatieprogramma vergeten mensen hoe verschrikkelijk de ziekten zijn waartegen we vaccineren", noemt de gezondheidsorganisatie als één van de redenen. Daarnaast kan ook de geloofsovertuiging, prikangst of desinformatie op sociale media bepalend zijn.
Wat ook meespeelt, is het vertrouwen dat mensen hebben in de GGD en de overheid. "Dit vertrouwen kan flink op de proef gesteld worden wanneer de overheid je op andere vlakken laat zitten of door de vele negatieve aandacht en misvattingen op de sociale media", stelt de GGD.
Laagste vaccinatiegraad
In de helft van de Limburgse gemeenten daalde de vaccinatiegraad dit jaar ten opzichte van 2023. In Vaals gebeurde dit het hardst, van 73 procent in 2023 naar 53 procent nu. De Zuid-Limburgse gemeente heeft daardoor samen met Neder-Betuwe en Urk de laagste vaccinatiegraad van Nederland. De andere twee gemeenten liggen allebei in de biblebelt waar vanwege de geloofsovertuiging de vaccinatiegraad al jaren lager ligt.
Opvallende daling
De GGD Zuid Limburg noemt die sterke daling 'inderdaad opvallend'. Wat daar de reden voor is, is nog niet bekend maar er wordt wel onderzoek naar verricht. "Bij de vaccinatiegraad van Vaals worden al langer vragen gesteld. De verklaring die het vaakst geopperd wordt, is die van vaccineren over de landsgrenzen. Daar wordt momenteel onderzoek naar uitgevoerd", aldus de GGD. Daarnaast wordt expliciet onderzocht welke inzichten meespelen voor mensen in Zuid-Limburg bij de keuze voor het wel of niet vaccineren.
Mook en Middelaar is de enige Noord-Limburgse gemeente waarin de vaccinatiegraad daalde, maar hier ligt het percentage peuters dat volledig gevaccineerd is met 91,8 procent nog altijd boven de drempelwaarde.
Anonieme vaccinaties
Het RIVM schat in dat de vaccinatiegraad in werkelijkheid iets hoger ligt dan de cijfers aangeven. Anonieme vaccinaties tellen namelijk niet mee, omdat daar niet te achterhalen is of het om een baby, peuter, kleuter of tiener gaat. De GGD Zuid Limburg voegt daar bovendien aan toe dat niet van alle kinderen is geregistreerd of de moeder tijdens haar zwangerschap met 22 weken is gevaccineerd tegen kinkhoest. Als dit wel het geval is, mag de baby de eerste inenting overslaan. Daardoor lijkt het alsof de peuter niet volledig ingeënt is, terwijl dit feitelijk wel het geval is.
Niet volledig gevaccineerd
De meerderheid van de peuters die niet volledig gevaccineerd zijn, heeft wel één of meer prikken gehad. Een kleine 6 procent van de Zuid-Limburgse peuters kreeg geen enkele vaccinatie. Dat percentage ligt nagenoeg gelijk met het landelijk gemiddelde. In Noord-Limburg heeft 4 procent van de peuters geen enkele inenting van het Rijksvaccinatieprogramma gehad.
Zorgen over oudere kinderen
Het RIVM maakt zich zorgen over de verder gedaalde vaccinatiegraad bij kinderen van negen jaar en ouder. Landelijk is zo'n 78 procent van de tieners volledig gevaccineerd (DKTP en BMR). In Noord- en Zuid-Limburg ligt dat percentage met zo'n 81 procent iets hoger, maar in beide regio's is wel een daling zichtbaar ten opzichte van vorig jaar.
Mazelen en kinkhoest
Nu de vaccinatiegraad lager dan de gewenste 90 procent ligt, stijgt ook het aantal gevallen van kinkhoest en mazelen. Dit jaar zijn er al ruim 11.732 gevallen van kinkhoest gemeld, waaronder 520 baby's. Ook het aantal meldingen van mazelen ligt hoger dan de afgelopen jaren. Tot nu toe zijn er meer dan 80 meldingen bekend, ook enkele in Limburg.